Na zdjęciu: Przemarsz oddziału powstańców przez Rynek w Żorach. Ze zbiorów Muzeum Czynu Powstańczego w Górze Świętej Anny.

Mimo obchodzonych od lat rocznic, mimo licznych publikacji, w dalszym ciągu wiedza na temat okoliczności i przebiegu powstania oraz ludzi, którzy brali w nim udział jest niewielka. Zwłaszcza na poziomie lokalnym. Tymczasem III Powstanie Śląskie to nie tylko zacięte walki o górę św. Anny. To także sprawnie działające na zapleczu powstania szpitale i linie kolejowe umożliwiające transport oddziałów i zaopatrzenia. To także powstańcza prasa i sądy polowe. To sprawnie działająca na tyłach powstańcza administracja, która zapewniała wszystkim mieszkańcom warunki do normalnego funkcjonowania.

POWSTAŃCZA SZKOŁA to nowy projekt Fundacji Sztuka, którego celem jest opisanie i zilustrowanie złożoności procesu walk o niepodległość kraju, kształtowania się jego granic i ugruntowania państwowości, na tle walk mieszkańców Śląska o przyłączenie tych ziem do Polski, w latach od 1918 do 1922.

Na zamieszczonych na wystawie krótkich filmach przedstawione zostaną  najciekawsze fakty i wydarzenia związane z działaniami powstańczymi na terenie Żor: błyskawiczna akcja zajęcia Żor przez batalion Nikodema Sobika, kulisy wydawania w tym mieście powstańczej gazety przez Anzelma Adamczyka, prawie nieznane do tej pory informacje na temat powstańczych jednostek i administracji działającej w Żorach przez dwa miesiące powstania. Będzie także o nieznanym dotąd zdarzeniu, związanym z osobą żorskiego działacza niepodległościowego, Juliana Samulowskiego, nie było specjalnie znaczące, jednak znakomicie oddaje specyfikę i społeczny klimat tamtych dni.

Tomasz Górecki

PROJEKT dofinansowano z budżetu Samorządu Województwa Śląskiego 2021 r.