Uczniowie są laureatami Olimpiady Gimnazjalnej z historii, co daje im zwolnienie z części humanistycznej egzaminu gimnazjalnego i przepustkę do każdej szkoły średniej. Dwoje z nich – Alicja i Łukasz – są podwójnymi omnibusami – Łukasz z fizyki, jego koleżanka – z języka polskiego. W zeszłym roku wygrała ponadto miejski konkurs „Co wiesz o Żorach”. Agnieszka kończy już gimnazjum, pozostała trójka jest w klasie drugiej. Aby zostać omnibusem, musieli zdobyć 80 procent punktów w konkursie na etapie szkolnym, 83 procent – rejonowym i 85 procent na ostatnim, wojewódzkim etapie. Na każdym poziomie pytania, na które musieli odpowiadać, były coraz trudniejsze.

Do olimpiady przygotowywali się bardzo długo, intensywnie i skrupulatnie. Tajniki historii odkrywali pod opieką swojego nauczyciela historii – Marcina Wieczorka, który nawet podczas ferii spotykał się z nimi i prowadził konsultacje. Historyk nazywa swoich uczniów „tytanami pracy”. - Za to ich podziwiam. Są moimi bohaterami. O cokolwiek poprosiłem, zrealizowali to z nawiązką. Są niezwykle dociekliwi – przychodzą do mnie, pytają... Młodzi przyznają, że gdyby nie oryginalne podejście pana Wieczorka, lekcje historii byłyby po prostu nudne. - Opowiada ciekawe historie, nawiązuje do sytuacji z życia wziętych. Lekcje polegają na wyciąganiu wniosków, a nie wkuwaniu dat – mówi Alicja. Jej koleżanka dodaje, że na zajęciach z historykiem panuje wyjątkowa cisza, wszyscy słuchają go w skupieniu. - Umożliwia nam kontakt z historią. Zorganizował wycieczkę do Paryża, gdzie mieliśmy okazję zwiedzić Luwr – wspomina Alicja. - Mój mistrz, Henryk Kocój, nauczył mnie, że największym wrogiem na lekcjach jest nuda – kwituje Wieczorek. - Na lekcjach musi się coś dziać, musi być wesoło. Tu wszystkie chwyty są dozwolone.

Główną motywacją, by wystartować w olimpiadzie historycznej, była dla nich możliwość niepisania testu gimnazjalnego. Cała czwórka interesuje się historią od dawna, jednak nie wiąże z nią swojej przyszłości. - Historia to bardzo wartościowa dziedzina. Myślę, że przyda mi się w życiu – wyraża nadzieję Łukasz. Dla Przemka historia jest wielkim hobby. Podoba mu się, że można z niej wyciągnąć wnioski i wynieść naukę, by nie popełniać błędów z przeszłości. - Dzięki poznawaniu historii, poszerzamy wiedzę i horyzonty, otwieramy się bardziej na świat – argumentuje. Wszyscy planują jednak kontynuować naukę w kierunkach ścisłych – chłopcy w klasie o profilu matematyczno-fizycznym, Alicja zaś myśli o klasie matematyczno-geograficznej.

Zapytany o ulubioną epokę i postać historyczną, Łukasz bez zastanowienia odpowiada – oświecenie. - To właśnie podczas tej epoki odkryte zostały wynalazki i ukształtowały się systemy polityczne, funkcjonujące do dziś. Najciekawszą dla niego postacią jest Napoleon Bonaparte. - O tak! - zgadza się Agnieszka. - To niesamowite, jak podbił całą Europę! Dziewczyna lubi starsze epoki – starożytność, średniowiecze, ale też oświecenie. Barok i renesans – nie bardzo jej przypadł do gustu. Alicja, która lubi uczyć się o wynalazkach, upodobała sobie przełom XIX i XX wieku, kiedy to nastąpił gwałtowny rozwój cywilizacji. Podoba jej się także okres odkryć geograficznych. Kiedyś chciała zostać egiptologiem - pomysł ten porzuciła, jednak sympatia do starożytnych dziejów Egiptu pozostała. Jej ulubioną postacią jest królowa Hatszepsut. - Była pierwszą kobietą, która dzierżyła w rękach tak wielką władzę. Prowadziła wojny, podczas których nosiła męski strój. Za jej panowania nastąpił rozwój handlu i architektury. Miałam okazję zwiedzić jej świątynię. Ala ceni silne kobiety, które zapisały się na kartach historii. Na liście tych, które podziwia, jest też Maria Skłodowska-Curie. Dla Przemka szczególną postacią i niezwykłym człowiekiem był święty Ignacy Loyola – założyciel zakonu jezuitów. - Jezuici rozszerzali wartości, podróżowali po wszystkich kontynentach, dzięki czemu przyczynili się do poprawy stanu wiedzy – mówi Przemek, dla którego ważne są też historyczne miejsca. - Dotyka się tu historii, staje się ona namacalna.

Na tegorocznym egzaminie humanistycznym pojawiło się pytanie o współczesnego patriotę. Jak poradziliby sobie z nim nasze omnibusy? Czy dziś można być patriotą i w jaki sposób? Co z dzisiejszą miłością do kraju i poczuciem tożsamości narodowej? - Oczywiście, że można być patriotą, na przykład poprzez działanie w organizacjach pozarządowych – odpowiada Łukasz. - Nauka historii też jest poniekąd przejawem patriotyzmu. Alicja dodaje, że patriotyzm to kultywowanie tradycji i świąt narodowych oraz pamięć o historii. Przemek uważa, że wartość ta ujawnia się również w pomocy drugiej osobie. - Bo patriotyzm to nie tylko miłość do ojczyzny i umiłowanie kraju, ale też drugiego człowieka. Zgodnie twierdzą, że dziś być patriotą jest łatwiej. - Kiedyś ludzie nie mieli poczucia przynależności do narodu. Uczucia patriotyczne były znikome – uważa Łukasz, a Przemek mu wtóruje, że na przykład chłop, który służył panu na pańszczyźnie, rzeczywiście nie mógł czuć więzi z ojczyzną. - Patrioci byli jednak i wtedy, i teraz, i kiedyś też będą – mówi i zaraz potem zaznacza: - Żeby być patriotą, nie trzeba być osobą znaną na cały świat. Wystarczy być nim w swoim najbliższym otoczeniu. Patrycja Cieślak-Starowicz

Na zdj. od lewej: Agnieszka Ogińska, Łukasz Ogiński, Alicja Bazgier i Przemysław Błażyca.