Bronisław Piłsudski - mało znany w Polsce, a niezwykle popularny na Hokkaido i Sachalinie. Najstarszy z pięciorga braci Piłsudskich, urodzony w 1866 roku, był uznanym na świecie etnografem, który badał kulturę Dalekiego Wschodu, a szczególnie lud Ajnów, którego tradycje ocalił od zapomnienia. Efektem pracy polskiego etnografa są m.in. unikatowe zdjęcia rdzennej ludności wyspy Hokkaido, słowniki, opisy ich obyczajów i legend oraz nagrania zarejestrowane za pomocą fonografu na wałkach woskowych, które są jedynymi nośnikami języka Ajnów z tamtego okresu! - Piłsudski był uważany za "Króla Ajnów". Znał ich język, znał ich kulturę. Był ich obrońcą, uczył Ajnów wielu rzeczy, cieszył się wielkim szacunkiem wśród nich - mówi Lucjan Buchalik, dyrektor Muzeum Miejskiego. Ajnowie to lud niezwykle zagadkowy pod względem etnograficznym i kulturowym - mieli zupełnie inne rysy twarzy niż Japończycy i byli bardzo owłosieni.

Jak starszy brat marszałka Polski trafił na Daleki Wschód? Za zaangażowanie w przygotowania do zamachu na cesarza Aleksandra III, został zesłany na wyspę Sachalin. Po dziesięciu latach karę zamieniono na nakaz osiedlenia się bez możliwości opuszczania rosyjskiego Dalekiego Wschodu. Tam badał kultury ludów i osiadł w wiosce Ai, gdzie ożenił się z Shinhinchou (Chuusamma), krewną wodza Bafunke Kimury, z którą miał córkę i syna. Potomkowie Bronisława Piłsudskiego do dziś żyją w Japonii.

W tym roku, w setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości, Muzeum Miejskie pragnie przybliżyć nam sylwetkę znakomitego badacza. Projekt „Bronisław i Józef Piłsudscy. Piórem i karabinem ku niepodległości” wiąże się nie tylko z obchodami wspomnianego jubileuszu, ale też z przypadającym w przyszłym roku stuleciem nawiązania polsko-japońskich stosunków dyplomatycznych. Honorowy patronat nad projektem objęła Ambasada Japonii w Polsce. - Startujemy już 27 kwietnia - odbędzie się wówczas projekcja filmu poświęconego Bronisławowi Piłsudskiemu i Ajnom, na której obecna będzie prawnuczka Józefa Piłsudskiego, Danuta Onyszkiewicz - zapowiadają muzealnicy. - Zaprezentujemy także fonograf sprowadzony z Holandii - podobny do tego, którym nagrywał Piłsudski. 19 maja, w Noc Muzeów, otwarta zostanie wystawa etnograficzna: „Świat Ajnów. Od Bronisława Piłsudskiego do Shigeru Kayano”. Warto nadmienić, że Muzeum w Żorach posiada największą w Polsce kolekcję przedmiotów przynależnych kulturze ajnuskiej, wypożyczaną organizatorom wystaw poświęconych Bronisławowi Piłsudskiemu – ostatnio w Wilnie i Mińsku. To około 100 eksponatów, w tym blisko 30 z XIX wieku!

Podczas tegorocznej Nocy Muzeów, atrakcją ma być również m.in. spotkanie z profesjonalnymi barberami w charakterze instruktorów i doradców – to w związku z zamiłowaniem Ajnów do obfitych bród. 22 maja natomiast, przy Willi Haeringa, w której Muzeum ma swoją siedzibę, odsłonięty zostanie pierwszy w Polsce i trzeci na świecie (po Sachalinie i Hokkaido) posąg etnografa. W uroczystości wezmą udział potomkowie braci Piłsudskich, delegacja społeczności Ajnów z Biratori oraz chargé d'Affaires - a.i. Japonii. Projekt obejmuje także międzynarodową konferencję: „Bronisław Piłsudski: Stulecie śmierci. W stronę niepodległej ojczyzny” („Bronisław Piłsudski: On the Centennial of His Death. Towards an Independent Homeland”), która odbędzie się 18-19 października w Krakowie, w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha – siedzibie głównego organizatora konferencji oraz 20 października – w Muzeum Miejskim w Żorach. Ponadto czekają nas lekcje, warsztaty i spotkania powiązane tematycznie z projektem. Tradycyjnie, jak w przypadku innych projektów, Muzeum planuje wydać publikację, która będzie podsumowaniem przedsięwzięcia.

O szczegółach projektu będziemy informować na bieżąco, a już wkrótce - kilka ciekawostek z życia Ajnów... pc-s