Rocznica została zorganizowana jako Civitas Sari na strzelnicy w Dębinie i trwała cały weekend, od 11 do 13 września. WKNG-owcy zaprosili na nią zaprzyjaźnione bractwa. Licznie zjechali się rycerze i damy m.in. z Legnicy, Krakowa i Rybnika. Podczas zamkniętej imprezy, członkowie grup przenieśli się w czasy średniowiecza. I to wcale nie za sprawą czarodziejskiej różdżki. Aby przeżyć niecodzienną przygodę, wystarczyły im namioty, miecze, łuki i odpowiednia strawa. Przez trzy dni toczyli walki, wytwarzali przedmioty, a wieczorami bawili się na biesiadzie. Zwieńczeniem imprezy było pasowanie jednego z giermków WKNG na rycerza.

Odtwarzanie scen historycznych to dla Kompanii zabawa i hobby. Jakub Dranc, założyciel i kasztelan Wolnej Kompanii Niezdobytego Grodu podkreśla, że jego grupę nie interesuje działalność zarobkowa - Nie prowadzimy komercji. Wolimy plener. Jeździmy na imprezy zamknięte, gdzie spotykają się pasjonaci średniowiecza. Bawimy się, robimy to dla siebie. Na zjazdach organizowane są turnieje i walki pomiędzy bractwami. - To prawdziwe bitwy. Nie bawimy się w teatrzyk. Nie improwizujemy, co widać po naszych poobijanych palcach, siniakach na ciele i hełmach, które już niejednokrotnie były wyklepywane. Wolnokompani działają jako rycerze świeccy, którzy przyłączają się do szóstej wyprawy krzyżowej w 1248 roku. Żyją według XIII-wiecznego kodeksu rycerskiego. Ich stroje i broń są dokładnie weryfikowane i sprawdzane pod względem zgodności z wyposażeniem tamtego okresu. - Dla nas ma znaczenie, z którym wiekiem mamy do czynienia. Odtwarzamy historię, więc każdy szczegół jest adekwatny do okresu, jakim się zajmujemy – zapewnia Jakub Dranc. Pomocną wiedzę czerpie z książek, ikonografii, nagrobków i na podstawie znalezisk. Z siedziby WKNG stworzył swoiste muzeum, po którym chętnie oprowadza zainteresowane osoby i dzieci ze szkół. Jego marzeniem jest zbudowanie w mieście średniowiecznego grodu, w którym Kompania odtwarzałaby życie naszych przodków. Można byłoby zobaczyć w nim most zwodzony, zabudowę chat, kuźnię, wypalanie ceramiki. - Nie jesteśmy w stanie zrealizować tego planu bez miasta. Wielu radnych nas popiera, rozmawiałem też z prezydentem. Same chęci jednak nie wystarczą. Problemem są przepisy budowlane, sanepidu, BHP – mówi z żalem pan Jakub.

Kasztelan Jakub Dranc na co dzień pracuje w KWK „Zofiówka” jako starszy inspektor w dziale mechanicznym. Rycerstwem zajmuje się od jedenastu lat. Początkowo zainteresowanie średniowieczem rozwijał w gliwickiej Chorągwi Ziemi Górnośląskiej, do której wstąpił z ciekawości. - Z czasem stwierdziłem, że to nie dla mnie. Grupa ta odtwarza XV wiek, a ja nie lubię blachy - tłumaczy przyczyny odejścia z Chorągwi. - Czasy wczesnego średniowiecza też mnie nie pociągają. W 2002 roku, jako jedyny z Żor, jeździł po Polsce na spotkania rycerskie. Wreszcie stworzył własną Kompanię. - Wolną, bo jesteśmy niezależni, nikomu nie jesteśmy podporządkowani. A Niezdobytego Grodu? Mało kto wie, że Żory nigdy nie zostały w tamtym okresie pokonane – wyjaśnia nazwę kasztelan. Dziś Kompania zrzesza 32 osoby, w tym 7 kobiet. Z podwaliny grupy zostały trzy osoby, które od 2004 roku wiernie służą kasztelanowi. - Na co dzień kumplujemy się, spotykamy na piwie, gramy w paintball. Ale kiedy zakładamy stroje, nie ma żartów. Moi ludzie należą od tej pory do mnie.

Członkowie WKNG wyjazdy, zakup i wyrób sprzętu opłacają z własnej kieszeni. Wytworzenie takich przedmiotów, jak naczynia, hełmy i miecze, zlecają rzemieślnikom bractw rycerskich. - Nie możemy sobie tego zwyczajnie kupić, bo nie ma sklepów z osprzętem średniowiecznym – śmieje się pan Jakub. Realizacja pasji WKNG to kosztowna zabawa. Strój cywilny początkującej osoby (gacie, koszula, czepek, tunika z lnu) to wydatek rzędu 2000 zł. Za łuki zapłacimy od 500 do 2500 zł, za uzbrojenie – ok. 3000 zł. Koszt namiotu waha się w granicach 4500 do 6000 zł. Wykonana ze splaszczanych i zaklepywanych elementów kolczuga nitowana (tzw. nitowanka), na którą pozwolić mogą sobie tylko wyśmienici rycerze, kosztuje 8500 zł. Dlatego większość rekwizytów – odzież, łuki, strzały, meble – wolnokompani robią własnoręcznie. Przykładowo, na kolczudze z metalowych kółek, która na zamówienie kosztuje 800 zł, można zaoszczędzić ok. 650 zł, płacąc jedynie za materiał. Jej wykonanie trwa dwa miesiące. - Znam jednak zapaleńców, którzy robią kolczugę w 2, 3 tygodnie – mówi Jakub Dranc. Początkowo członkowie korzystają ze wspólnego osprzętu, po jakimś czasie muszą zaopatrzyć się we własny.

W Wolnej Kompanii Niezdobytego Grodu obowiązuje hierarchia. Wspinając się po szczeblach „kariery”, trzeba się (dosłownie) nieźle napocić. Kandydat, który chce wstąpić do grupy, jest przez trzy miesiące oceniany. Przyjmowany jest wówczas, gdy Rada Rycerska z kasztelanem i damą dworu uznają, że dobrze się spisał. Zostaje bratem służebnym i pracuje na rzecz kompanii do czasu, aż któryś rycerz poprosi o jego posługę. Jeśli kasztelan się zgodzi, zostaje giermkiem. Przez około trzy lata uczy się giermkowstwa i służy rycerzowi. Poznaje nazewnictwo, nabiera umiejętności rozbijania namiotu, przygotowania posłania, ubiera i rozbiera rycerza. - Podczas walki mamy na sobie od 30 do 50 kg. W takim stroju można stracić przytomność. Dlatego każdy ma kilku giermków. Bez nich rycerz ginie – podkreśla kasztelan. Gdy giermek uznany jest za dobrego partnera do walki, zostaje rycerzem. Wówczas zdobytą wiedzę przekazuje swoim giermkom. Kobiety z kolei podlegają bezpośrednio kasztelanowi. Kandydatka zostaje najpierw siostrą służebną, następnie dwórką i wreszcie damą dworu, której zadaniem jest uświetnianie biesiad swą urodą.

O członkostwo może starać się każdy, kto fascynuje się historią XIII wieku. - Ze względów bezpieczeństwa, nie przyjmuję osób poniżej 16 roku życia – zastrzega kasztelan. - Zdarzyło się, że dołączył do nas 15-latek, ale tylko dlatego, że robił wszystko, aby się tu dostać. Spotkania Wolnej Kompani Niezdobytego Grodu odbywają się w środy i piątki o 18.00 w siedzibie ŻCOP (os. Sikorskiego 52).
Patrycja Cieślak

Jakub Dranc, kasztelan WKNG

Civitas Sari 2009 w Dębinie, zdj. arch. WKNG:

W siedzibie WKNG, zdj. pc:

Ćwiczenia grupy w terenie, zdj. pc: